Weerbaar voor de Weerbarstige praktijk?!
Begin 2015 schreef ik de blog ‘Weerbaar voor de Weerbarstige praktijk’. Hoe staat het er nu voor?
…Onlangs las ik bij toeval een artikel met als titel ‘de cliënt is zorgproduct geworden’. De inhoud bleef sudderen in mijn hoofd, ook omdat ik de volgende dag eerstejaars verpleegkunde een college mocht geven over transities in ziekte en zorg met daarbij onderwerpen als ‘presentie, cliëntgerichtheid, belevingsgerichte zorg’. Daarna stond meteen een werkgroep over ethiek en levenseinde op het programma met tweedejaars studenten ‘verpleegkunde in de wijk’. Een pittig dagje.. .
In de volgende discussie tussen drie studentes werden alle thema’s aan elkaar geknoopt en de zorgen uitgesproken in het artikel nog eens flink onderstreept. De studentes raken in discussie over hun ervaring met de zorg voor mensen met dementie.
“Waarom zijn er geen collega’s in de praktijk die mij het goede voorbeeld geven? Er is er gewoon geen één, geen enkele! Ik denk er nu al over na hoe dat moet als ik straks echt in de praktijk aan de slag ga. Het is echt confronterend hoe er met mensen om wordt gegaan. Ik word er bang van als ik er over na denk. Hoe kan je hier nu afstand van nemen?.”
Een andere student reageert.. “Ja die ervaring heb ik ook. Ik werkte op een afdeling met mensen met dementie. Niet normaal hoe zij werden rond gecommandeerd. Ik heb letterlijk gezegd, ‘zo ga je toch niet met mensen om’? Mijn collega voelde zich op haar vingers getikt. Maar dit kan toch niet, het zijn ook mensen?! Het is gewoon zielig! Nou, ik snap wel dat mensen willen vòòrkomen dat ze in deze situatie terecht komen. Ik zou zelf op tijd voor een pilletje [van Drion] gaan.”
De derde zegt, “je moet echt uit bepaald hout gesneden zijn om ‘dat’ werk te kunnen doen [werken met mensen met dementie in een verpleeghuis]”…
“Oef..” dacht ik. “Hoe goed zijn wij in staat om onze studenten weerbaar te maken voor de weerbarstige praktijk? Hoe voorkomen we dat ze niet al bij voorbaat de moed verliezen, gefrustreerd afhaken of hun normen en waarden aan de kant zetten en doen wat zij eigenlijk niet willen: zoals de collega’s die in hun ogen ‘niet het goede voorbeeld geven’ (maar waarschijnlijk net zo verdrietig en gefrustreerd zijn hierover als zij)…?”
Ja, dat was ruim 2.5 jaar geleden. Inmiddels komt er steeds meer aandacht voor het meer weerbaar maken van studenten en zorgprofessionals. Bewust worden van de eigen rol in de zorg, de (professionele) grenzen bewaken. Ook vanuit de praktijk wordt het geluid voor meer begrip en compassie in de zorg groter en groter. Vitaliteit van de verpleegkundige lijkt hierbij de kern. Een beweging als Compassion for Care, ontstaan vanuit medici die tegen de zelfde frustraties aanlopen, draagt hier aan bij en haar platform groeit! Ook aandacht in de Wereld Draait Door voor het pleidooi ‘Vrede kun je leren’ van Van Reybrouck en d’Ansembourgh voor meer aandacht voor mindfulness, compassie en geweldloos of verbindend communiceren in o.a onderwijs en zorg draagt bij aan het besef dat het tijd is voor een mind switch. ‘De zorgprofessional in balans’ , dat is belangrijk om empathisch en met compassie zorg te verlenen en aan te sluiten bij de patiënt, daar worden alle partijen beter van, toch?
Nieuwsgierig naar hoe verbindend of geweldloos communiceren kan bijdragen meer empathie in de zorg, kijk eens bij het trainingsaanbod.
